Soalan; Ustaz, syarat umur kambing aqiqah berapa? Haruskah aqiqah dengan kambing betina?
Jawapan;
Syarat kambing untuk aqiqah sama seperti yang disyaratkan untuk korban dari segi jenis, umur, bebas dari kecacatan dan sebagainya.[1] Kambing ada dua jenis iaitu; [2]
(1) Biri-biri (الضأن): iaitu jenis kambing berbulu tebal (termasuklah kibas, kharuf dan sebagainya). Yang sah dibuat korban dan aqiqah darinya ialah al-Jaza’ah (الجذعة) iaitu biri-biri yang genap setahun umurnya (yakni masuk tahun kedua) atau telah gugur gigi hadapannya sekalipun belum genap setahun.
(2) Kambing biasa: iaitulah dari jenis kambing berbulu rambut. Yang sah dijadikan korban darinya ialah ath-Thaniyyah (الثنية) iaitu yang genap dua tahun umurnya (yakni masuk tahun ketiga) mengikut pendapat yang paling kuat. Ada juga pendapat menyatakan; yang dikatakan at-Thaniyyah bagi kambing biasa ini ialah yang genap setahun sebagai mana biri-biri di atas.
Jabir r.a. menceritakan bahawa Rasulullah s.a.w. bersabda; “Jangan kamu menyembelih (untuk korban dan aqiqah) melainkan Musinnah kecuali jika susah bagi kamu memperolehinya, maka kamu sembelihlah Jazaah dari biri-biri” (Riwayat Imam Muslim). Menurut ulamak, Musinnah ialah unta, lembu dan kambing biasa (yang bukan biri-biri) yang telah mencapai umur Thaniyyah dan yang lebih tua darinya. Thaniyyah bagi unta ialah yang genap lima tahun, Thaniyyah bagi lembu ialah yang genap dua tahun. Thaniyah bagi kambing biasa ialah yang berumur genap dua tahun mengikut yang rajih (dan ada ulamak berpandangan; yang berumur genap setahun). Jaza’ah pula ialah binatang-binatang tadi yang umurnya kurang setahun dari umur Thaniyyah.[3] Jazaah bagi unta ialah yang berumur genap empat tahun, bagi lembu dan kambing yang berumur genap setahun dan bagi biri-biri juga yang genap setahun mengikut yang rajah (ada yang berpandangan; yang mencapai umur 6 bulan). Hadis tersebut menunjukkan dengan jelas bahawa tidak harus disembelih binatang korban dan aqiqah dari Jaza’ah kecuali biri-biri sahaja (yakni (الضأن)).[4]
Mengenai jantina, sah korban (begitu juga aqiqah) sama ada dengan binatang jantan atau binatang betina dengan sepakat para ulama’.[5] Berkorban dengan binatang jantan lebih afdhal dari binatang betina. Dan berkorban dengan binatang jantan yang belum pernah berkahwin (yakni berjima’) lebih baik dari yang pernah berkahwin. Begitu juga, berkorban dengan binatang betina yang belum pernah beranak lebih baik dari yang pernah beranak.[6]
Wallahu a’lam.
Nota kaki;
[1] Al-Majmu’, jil. 8, hlm. 321. Al-Fiqhul-Manhaji, jil. 3, hlm. 88-89.
[2] Al-Majmu’, jil. 8, hlm. 287.
[3] Syarah Soheh Muslim, juz. 13, kitab al-Udhiyyah.
[4] Syarah Soheh Muslim, juz. 13, kitab al-Udhhiyah dan al-Majmu’, jil. 8, hlm. 286.
[5] Begitu juga, sah dibuat korban binatang khunsa. (al-Iqna’, jil. 2, hlm. 818)
[6] al-Majmu’, jil. 8, hlm. 290.
